Περισσότεροι από 300.00 άνδρες στην Ελλάδα αντιμετωπίζουν σήμερα, μόνιμα ή παροδικά, πρόβλημα στυτικής δυσλειτουργίας, ενώ σύμφωνα με σχετική μελέτη σε ασθενείς που δεν έχουν κλινικά προβλήματα καρδιαγγειακής ασθένειας, η στυτική δυσλειτουργία πιθανόν να είναι η πρώτη αιτία που δείχνει ότι υπάρχει γενικότερη παθολογική κατάσταση, η οποία σχετίζεται με την αθηροσκλήρωση του αγγειακού συστήματος.
Το μεγαλύτερο πρόβλημα φαίνεται ότι το αντιμετωπίζουν οι άνδρες άνω των 60 ετών, αλλά ιδιαίτερα ανησυχητικά είναι τα στοιχεία και για τους άντρες 40-50 χρόνων, εκ των οποίων το 40% μάλλον δεν μπορεί να ολοκληρώσει επιτυχώς την σεξουαλική πράξη.
Οι περισσότεροι άνδρες, ακόμα και όταν συνειδητοποιούν το πρόβλημά τους, δεν προσφεύγουν σε ιατρικές λύσεις, αλλά προσπαθούν με ανορθόδοξους τρόπους να το αντιμετωπίσουν. Είναι αξιοσημείωτο ότι, τόσο στην Ελλάδα, όσο και στις χώρες της Ευρώπης, ο μέσος χρόνος που μεσολαβεί από την « εγκατάσταση» του προβλήματος έως την πρώτη επίσκεψη στον γιατρό είναι περίπου δύο χρόνια.
Η άγνοια και ο φόβος, που συνοδεύουν τη στυτική δυσλειτουργία, καθιστούν αδύνατη την αντιμετώπισή της, μια και μόνο το 5% των ανδρών που αντιμετωπίζει στυτικά προβλήματα απευθύνεται σε ειδικούς, ενώ θα μπορούσε να υπάρξει θεραπεία για το 95% των περιπτώσεων. Ο άντρας έως τα βαθιά του γεράματα μπορεί να έχει καλή σεξουαλική ζωή. Η σεξουαλική δραστηριότητα ενός άντρα, ο οποίος ψυχικά επιθυμεί τη σεξουαλική του ζωή, δεν αναστέλλεται και δεν μπορεί να οριοθετηθεί ηλικιακά το τέλος της. Βέβαια, ο βιολογικός κύκλος με το πέρασμα του χρόνου, εμφανίζει διαφοροποιήσεις ως προς τη συχνότητα και τον αριθμό των σεξουαλικών επαφών. Όταν, όμως, ο άντρας έρχεται αντιμέτωπος με το πρόβλημα της στυτικής δυσλειτουργίας, επειδή δίνει έμφαση στην καλή σεξουαλική του λειτουργία, τότε βρίσκεται σε μεγάλη ψυχική ένταση και ο κίνδυνος να απορρυθμιστεί η ζωή του είναι μεγάλος. Σε πολλές περιπτώσεις υπάρχει αλλαγή της συμπεριφοράς του, παρουσιάζει καταθλιπτική εικόνα, η οποία ακολουθείται και από την απορρύθμιση, τελικά της επαγγελματικής του δραστηριότητας, ενώ απειλείται η σχέση του με τη σύντροφό του. Άρα, είναι πολύ σημαντικός ο προσδιορισμός της αιτίας εμφάνισης της στυτικής δυσλειτουργίας που είναι καθοριστική τόσο για την αντιμετώπιση, όσο και για τη θεραπεία της. Όπως συμβαίνει και για όλα τα σεξουαλικά προβλήματα, τα αίτια της νόσου μπορεί να είναι οργανικά, αλλά και ψυχογενή.
Στα οργανικά αίτια εντάσσονται και τα αγγειακά. Όταν τα αγγεία δεν λειτουργούν ικανοποιητικά, μειώνεται η ροή του αίματος προς το πέος, ή υπάρχει αδυναμία του πέους να κρατήσει στους ιστούς του το αίμα που έχει προωθήσει η καρδιά. Παράγοντες κινδύνου για την εμφάνιση αγγειακής ανικανότητας είναι το κάπνισμα, η υψηλή αρτηριακή πίεση, ο διαβήτης, οι καρδιακές παθήσεις και οι υψηλές τιμές χοληστερίνης.
Νευρογενή αίτια είναι όταν τα νεύρα ( που σχετίζονται με την λειτουργία του πέους ) δεν λειτουργούν ικανοποιητικά και προκαλείται διαταραχή στη μεταφορά του ερεθίσματος – μηνύματος από τον εγκέφαλο προς το πέος. Νευρολογικές παθήσεις, όπως οι κακώσεις της σπονδυλικής στήλης και η σκλήρυνση κατά πλάκας, καθώς και οι χειρουργικές επεμβάσεις που γίνονται στην περιοχή της λεκάνης, είναι νευρολογικά αίτια στυτικής δυσλειτουργίας. Επιπλέον, αρκετά φάρμακα, κυρίως αυτά που χρησιμοποιούνται για την θεραπεία της υπέρτασης, των καρδιοπαθειών και των ψυχικών διαταραχών, έχει διαπιστωθεί ότι μπορούν να επηρεάσουν την επίτευξη στύσης, όπως εξάλλου αναφέρεται και στις ανεπιθύμητες ενέργειες τους.
Όσον αφορά τα ψυχογενή αίτια, πιο συχνή αιτία της στυτικής δυσλειτουργίας είναι η κατάθλιψη, η οποία αποτελεί σύνηθες πρόβλημα για πολλούς ανθρώπους, και το άγχος για απόδοση. Γενικότερα, οποιαδήποτε μορφή άγχους μπορεί να διαταράξει τη σεξουαλική επίδοση. Με τον όρο « άγχος απόδοσης», αναφερόμαστε στο άγχος που δημιουργείται την ώρα της σεξουαλικής επαφής, ή και πριν απ’ αυτήν. Στην περίπτωση αυτή, ο άνδρας αγχώνεται για το αν θα έχει ικανοποιητική στύση, ή για το αν θα ικανοποιηθεί η σύντροφός του, ή και για το τι μπορεί να σκεφτεί η σύντροφός του γι’ αυτόν. Οι σκέψεις αυτές όμως, αφενός είναι δυσάρεστες και, φυσικά δεν μπορούν να οδηγήσουν σε διέγερση, αφετέρου ενεργοποιούν οργανικές λειτουργίες που είναι αντίστροφες απ’ αυτές που απαιτούνται για να δημιουργηθεί ή να διατηρηθεί η στύση. Σημαντικοί παράγοντες που επηρεάζουν τη μείωση ή την αύξηση του άγχους απόδοσης είναι η σχέση του ζευγαριού και η οικειότητα μεταξύ των συντρόφων.
Η έρευνα με στόχο τη φαρμακευτική αποκατάσταση της στυτικής δυσλειτουργίας άρχισε τη δεκαετία του 1970. Τα πρώτα φάρμακα ( ενέσεις με τοπική εφαρμογή ) αποκαθιστούσαν μηχανικά προβλήματα στην περιοχή των γεννητικών οργάνων. Το 1998, όμως το μπλε χάπι άνοιξε το δρόμο για τα σημερινά φάρμακα « πρώτης επιλογής». Εκτός από τη σιλδεναφίλη, διάφορες ουσίες που κυκλοφόρησαν πριν από λίγα χρόνια ( π.χ. η βαρδεναφίλη και ταδαλαφίλη ) συμπλήρωσαν τα δεδομένα. Αργότερα βγήκαν και διάφορα συμπληρώματα που υποστήριζαν ότι εκφέρουν ικανή στύση ή/και αύξηση λίμπιντο, όμως αποδείχθηκε στην πορεία ότι έχουν ανεπαρκή αποτελεσματικότητα και μάλιστα κάποια από αυτά αποσύρθηκαν από το ΕΟΦ λόγω επικινδυνότητας.
Τελικά σύμφωνα και με την συσσωρευμένη εμπειρία με όλα τα παραπάνω φάρμακα τεκμηριώνεται ότι η Sildenafil (π.χ. Licosil) είναι η πλέον αποτελεσματική, ασφαλής και δοκιμασμένη λύση κατά της Στυτικής Δυσλειτουργίας. Απαραίτητη προϋπόθεση είναι να υπάρχει σεξουαλικό ερέθισμα και επιθυμία. Ανεπιθύμητες ενέργειες όπως μυαλγίες και ήπιες γαστρεντερικές διαταραχές, εντοπίζονται σε μικρό ποσοστό ασθενών ( ελάχιστοι αναγκάζονται να διακόψουν τη θεραπεία). Αντένδειξη για τα συγκεκριμένα σκευάσματα είναι η σοβαρή καρδιακή ανεπάρκεια ή η παράλληλη χρήση νιτρωδών φαρμάκων.
Όπως και να είναι πριν κανείς αποφασίσει την ένταξη αγωγής για την βελτίωση των επιδόσεων του να συμβουλεύεται τον ειδικό ιατρό.
Πέτρος Κασαρτζιάν – Δ/νων Σύμβουλος Pharma Q
Φαρμακοποιός – Χημικός Φαρμάκων
